با دست‌هايتان حرف بزنيد


 

نويسنده:دکتر فخري‌السادات خليفه سلطاني/ روانشناس




 
دست را مي‌توان زبان اول بدن به شمار آورد و لابد شنيده‌ايد تا مرد سخن نگفته باشد عيب و هنرش نهفته باشد. مي‌توانيد زبان خود را در کام دهان پنهان کنيد اما دست‌هايتان را با هيچ ترفندي نمي‌توانيد مخفي کنيد. دست‌کش مي‌پوشيد؟ نه، اين هم راه مناسبي نيست. حرکت و رفتار دست‌هايتان هويدا مي‌کند سِر درون شما را. اين را روان‌شناسان مي‌گويند چرا که آنها معتقدند دست‌ها حرف مي‌زنند و افرادي که از قدرت دست بهره مي‌برند از اقتدار و قدرت تحکم بدون کلام برخوردار هستند. سه حرکت اصلي فرمان دادن با دست عبارتند از: کف دست رو به بالا، کف دست رو به پايين و دست مشت شده با انگشت اشاره کشيده.
فرض کنيد از کسي مي‌خواهيد جعبه‌اي را از جايي برداشته و در جاي ديگري از اتاق بگذارد، اگر در همه موارد لحن کلمات و حرکات چهره شما يکسان باشد و فقط وضعيت دست‌تان تغيير کند، کف دستي که رو به بالاست نشانه فرمانبرداري است، هيچ ترسي ايجاد نمي‌کند و آدم را به ياد گدايان خياباني مي‌اندازد! شخصي که از او خواهش مي‌کنيد، احساس نمي‌کند که تحت فشار است و يا تهديدي مبني بر امر و نهي يا حتي تحکم متوجه اوست، اما وقتي کف دست‌تان به سمت پايين باشد شما داراي اقتدار بي‌چون و چرا هستيد و شخص مورد نظر احساس مي‌کند به او دستور داده‌ايد. به همين دليل مقاومتي دروني در او ايجاد مي‌شود که شيوه ابراز آن به ارتباط بين شما دو نفر بستگي دارد. اگر شماهم‌تراز باشيد، او احتمالا خواهش شما را رد خواهد کرد، اما اگر شما از حرکت کف دست رو به بالا استفاده کرده باشيد، احتمال بيشتري مي‌رود که او خواهش شما را اجابت کند. ولي اگر شخص مربوطه زير دست شما باشد، از آن جايي که شما داراي اقتدار هستيد، حرکت دستوري شما قابل پذيرش است. وقتي تصوير دست شما، مشتي را نشان مي‌دهد که انگشت اشاره آن سمبل يک ترکه است، شما با آن شنونده را به اطاعت وامي‌داريد. انگشت اشاره کشيده درحين صحبت کردن يکي از حرکات آزاردهنده است، به خصوص که با ضرب آهنگ کلمات نيز همراه باشد. اگر شما برحسب عادت از اين حرکت زياد استفاده مي‌کنيد سعي کنيد دو حالت ديگر را هم تمرين کنيد، بعد خواهيد ديد که وضعيت آرام مي‌شود و بر ديگران تاثير مثبت مي‌گذاريد.

حرکات دست
 

حرکات دست ريشه در گذشته دور دارد. زماني که دو انسان غارنشين به يکديگر مي‌رسيدند، دستان خود را بالا مي‌بردند و کف دست‌شان را نشان مي‌دادند تا بگويند هيچ اسلحه‌اي در دست ندارند. اين حرکت در طول قرن‌ها تغيير کرد و از آن حرکاتي مثل بالا بردن دست در هنگام سوگند خوردن، گذاشتن دست روي قلب و حرکت‌هاي ديگر پديد آمد.

دست دادن سلطه‌جويانه و مطيعانه
 

فرض کنيم شما با کسي آشنا مي‌شويد و مي‌خواهيد با او دست بدهيداز نحوه دست دادن مي‌توان سه نگرش اساسي را تشخيص داد.
• تسلط: ‌«اين فرد مي‌خواهد بر من مسلط شود. بايد حواسم را جمع کنم.»
• اطاعت: «مي‌توانم بر اين فرد مسلط شوم. او کوتاه مي‌آيد.»
• برابري: «از او خوشم آمد. خوب مي‌توانيم با هم کنار بياييم.»
نگرش‌هاي ياد شده کاملا ناآگاهانه ايجاد شده‌اند، اما زماني که بر اين موضوع واقف باشيد مي‌توانيد تکنيک‌هاي دست دادن را که در زير مي‌آيد به کار ‌بريد تا برخوردي مثبت ايجاد نماييد. در هنگام دست دادن وقتي کف دست به سمت پايين باشد به معناي تسلط است. لزومي ندارد که کف دست دقيقا به سمت زمين باشد، همين که در مقايسه با دست ديگر، به سمت پايين اشاره کند، کافي است. به اين صورت طرف مقابل متوجه مي‌شود که شما مي‌خواهيد بر گفتگو مسلط باشيد.
توجه داشته باشيد که اگر هنگام دست دادن کف دست‌تان رو به بالا باشد به اين معني است که حاضريد کنترل‌تان را به ديگري بسپاريد يا احساس برتري را به او بدهيد. البته فراموش نکنيد بعضي‌ها دليل قانع کننده‌اي دارند که هنگام دست دادن احتياط کنند، زيرا آنها از آرتروز رنج مي‌برند و يا شغل‌شان به شدت به دست‌هاي حساس و ظريف نياز دارد، بنابراين فشردن ضعيف دست به تنهايي چيزي را ثابت نمي‌کند. حرکاتي که به همراه آن است براي شناخت فرد به ما کمک مي‌کند. انسان خوش برخورد از حرکات مطيعانه دست استفاده مي‌کند، در حالي که يک آدم عصبي حرکات سلطه‌جويانه را به کار مي‌برد. وقتي دو نفر سلطه‌جو با هم دست مي‌دهند به مبارزه‌اي نمادين وارد مي‌شوند،‌ زيرا هر دو نفر سعي مي‌کنند دست ديگري را به وضعيت مطيعانه بکشانند و نتيجه اين خواهد شد که هر دو دست در حالت عمود قرار گيرد. اين حالت حس جلب توجه و به رسميت شناختن متقابل را منتقل مي‌کند. پدر اين گونه با پسرش دست مي‌دهد: «دست دادن مردانه.»
اگر بخواهيد دست فرد سلطه‌جويي را به زير بکشيد، نه تنها سخت است، بلکه تلاش شما کاملا آشکار خواهد بود. البته روش کاملا ساده‌اي وجود دارد تا بتوان فرد سلطه‌جو را خلع سلاح کرد. اين روش نه تنها کمک مي‌کند تا کنترل را در دست بگيريد، بلکه مي‌توانيد با آن از فرد مورد نظر زهرچشم بگيريد زيرا شما پا به حريم شخصي او گذاشته‌ايد. براي خلع سلاح حريف، به محض اينکه او براي سلام کردن دستش را دراز کرد با پاي چپ جلو برويد بعد پاي راست خود را جلو بکشيد و از سمت چپ طرف مقابل حرکت کنيد، به شکلي که به حريم شخصي او وارد شويد. حالا مانور خود را تکميل کنيد و پاي چپ را در سمت راست بگذاريد و بعد حرکت راست را انجام دهيد. تاکتيک ياد شده اين امکان را ايجاد مي‌کند که دست طرف مقابل را به حالت عمودي و يا حتي مطيعانه بچرخانيد. وقتي به حريم شخصي طرف مقابل نفوذ مي‌کنيد، به شما کمک مي‌کند که کف دست‌تان رو به بالا قرار گيرد. به دست خود توجه کنيد تا بفهميد با کدام پاي خود براي دست دادن قدم برمي‌داريد. اغلب مردم راست پا هستند که اگر بخواهند با فردي سلطه‌جو دست بدهند، يک نقطه ضعف محسوب مي‌شود زيرا امکان حرکت در محدوده‌اي که دست دادن در آن صورت مي‌گيرد، برايشان وجود ندارد. براي همين ديگري مي‌تواند کنترل را در دست بگيرد. يک بار سعي کنيد قدم اول را با پاي چپ برداريد و دست بدهيد، آن وقت متوجه خواهيد شد که خنثي کردن دست سلطه‌جو و به زير آوردن آن چه قدر آسان است.

چه کسي اول دستش را دراز مي‌کند؟
 

معمولا رسم بر اين است که هنگام آشنايي با افراد با آنها دست بدهيم اما با اين حال بهتر است در بعضي شرايط شما آغازکننده نباشيد. دست دادن نشانه خوش‌آمد گويي است، پس عاقلانه است اگر قبل از آن چند سوال از خود بپرسيد: آيا از آمدنم خوشحال است؟ هميشه به نمايندگان فروش مي‌آموزند، وقتي سرزده و بدون وقت قبلي سراغ مشتري مي‌روند، اگر براي دست دادن پيش‌قدم شوند، ممکن است خيلي به ضررشان تمام شود. شايد از ملاقات با شما اصلا راضي نباشد ولي مجبور شود به شما خوش‌آمد بگويد. همين‌طور کساني که نسبت به دستان خود حساس هستند، شايد از اينکه مجبور به دست دادن بشوند، ناراحت شوند. با توجه به اين موضوع، فروشندگان بايد ياد بگيرند تا منتظر بمانند ابتدا طرف مقابل دستش را دراز کند، در غير اين صورت به يک سر تکان دادن به عنوان سلام رضايت بدهند.
منبع: http://www.salamat.com